“Raporti i ri denon dështimin e evropës për të respektuar të drejtat e fëmijëve rom”

Të fundit

Community Reporters Albania
Community Reporters Albaniahttps://reportersalbania.com
C.R.A është një organizatë jo-fitimprurëse e cila ka qëllim të promovojë gazetarinë qytetare në Shqipëri. Misioni i Community Reporters Albania është të raportojë çështjet sociale të thelluara me natyrë investigative.

Sipas një raporti të ri, dështimi për të marrë përgjegjësinë për realizimin e të drejtave të fëmijëve romë në të gjithë Evropën do të thotë se miliona njerëz ende jetojnë në frikë, varfëri dhe uri, “vetëm sepse shteti i tyre i origjinës dhe fqinjët jo-romë refuzojnë t’i njohin ata si qytetarë të barabartë.” Fëmijët e pafajshëm kanë të drejtën për mbështetjen, mbrojtjen dhe respektin tonë.

“Fëmijët e harruar të Evropës,” një raport i UNICEF-it i sapobotuar nga Kevin Byrne, eksploron pse, pas njëzet vitesh projektesh dhe programesh, është bërë kaq pak përparim në mbylljen e ‘boshllëqeve të mirëqenies’ midis romëve dhe pjesës tjetër të popullsisë. Fëmijët romë mbeten popullsia më e cenueshme dhe më e privuar nga të drejtat e fëmijëve në Evropë. Treguesit socialë të rreth 4.5 milionë fëmijëve romë në Evropë janë, sipas Agjencisë për të Drejtat Themelore, “më të këqij se ata të Sierra Leones ose Burundit, dy nga vendet më të varfra në botë”.

Raporti konstaton se në të gjithë Evropën, diskriminimi ndaj romëve është “një tipar i qenësishëm i institucioneve qeverisëse, strukturave administrative, mekanizmave të ofrimit të shërbimeve dhe praktikës profesionale”. Anticiganizmi duhet të luftohet në mënyrë aktive dhe të vazhdueshme. Autori bën thirrje për një ripërshtatje kritike të modelit aktual të mbrojtjes së fëmijëve për të adresuar “shkeljet masive dhe të vazhdueshme të të drejtave të fëmijëve romë në Evropë”.

Ndërsa ka një njohje në rritje të nevojës për të shqyrtuar pabarazinë sociale përmes thjerrëzës së diskriminimit anti-rom, Byrne pohon se nuk ka një kuptim të përbashkët të shtrirjes, thellësisë ose implikimeve të anticiganizmit për fëmijët dhe të drejtat e tyre. Një diskriminim i tillë gërryen besimin e fëmijëve romë dhe sfidon qëndrueshmërinë e tyre, sipas Byrne: “Dobëson mjedisin mbrojtës të fëmijës në mënyra të ndryshme: prish jetën familjare dhe mekanizmat e mbrojtjes së komunitetit; i mohon fëmijës aksesin në mekanizma më të gjerë të kujdesit social dhe mbrojtjes; shteron burimet e familjes; dhe minon pavarësinë dhe vetë-mjaftueshmërinë e prindërve, duke kufizuar aftësinë e tyre për të siguruar një fëmijë siç do të dëshironin”.

Sipas Byrne, diskriminimi institucional dhe strukturor, i cili merr një taksë të përditshme në jetët e familjeve rome dhe bllokon aksesin e tyre në shërbimet publike, shpesh përkeqësohet “nga një paragjykim tinëzar, por shpesh i panjohur, i përhapur në personelin dhe profesionistët e ofrimit të shërbimeve” i cili i lë ata të prirur për të lehtësuar aksesin e familjeve rome në të drejtat e tyre. Një rishikim i literaturës gjatë njëzet viteve të fundit sugjeron që shërbimet sociale dhe agjencitë e mbrojtjes së fëmijëve në të gjithë Evropën kanë dështuar të mbështesin familjet rome në kohë krize dhe, larg sfidës së përjashtimit social të fëmijëve romë vulnerabël, shpesh kanë kontribuar në të.

Raporti bën thirrje për një rishikim urgjent të kornizave aktuale të pranuara të reagimit ndaj çështjeve që prekin fëmijët romë dhe që përgjigjet e politikave të kalojnë në një model pune të vendosur kundër diskriminimit që sfidon praktikat aktuale institucionale. Kornizat e politikave evropiane duhet të pranojnë se të drejtat e fëmijëve janë të pandashme dhe se të drejtat e fëmijëve romë duhet të mbrohen fuqishëm, në vend që “të mundësojnë autoritetet kombëtare të pakësojnë të drejtat e fëmijëve pa u ndëshkuar”.

Ndërsa Garancia Evropiane e Fëmijëve parashtron se përjashtimi social i rrënjosur rezulton nga një kombinim i problemeve të ndërlidhura, si papunësia, të ardhurat e ulëta, strehimi i dobët dhe shëndeti i keq, autori pohon se për romët, “ky cikël privimi funksionon në të kundërt… përjashtimi social ekstrem për shkak të qëndrimeve negative sociale dhe diskriminimit strukturor që çon në papunësi, aftësi të dobëta, të ardhura të ulëta, shëndet të keq dhe prishje familjare”. Raporti bën thirrje për strategji specifike dhe ndërhyrje të synuara, sepse përjashtimi racist me të cilin përballen familjet rome “ka qenë i thellë, i gjerë dhe ndër breza”.

Sa i përket Kornizës Strategjike të BE-së për Romët 2020–2030, ai përshkruhet si “as i fokusuar tek fëmijët dhe as i orientuar drejt të drejtave”, dhe si pasojë nuk mund të pritet të udhëheqë në drejtim të adresimit të shkeljeve të shumta të të drejtave me të cilat përballen fëmijët romë. Suksesi i modeleve evropiane të përfshirjes sociale është kufizuar nga “kufijtë dhe kufijtë e imponuar nga diskriminimi strukturor dhe paragjykimi publik”, dhe autori është i qartë se një qasje e të drejtave të fëmijëve ndaj përfshirjes sociale do të thotë vendosja e Konventës për të Drejtat e Fëmijës, më tepër sesa ligji evropian, në thelb të të gjithë programeve të lidhura me fëmijët romë: “Kjo duhet të nënkuptojë vendosjen e objektivave më të larta për t’i arritur qeveritë kombëtare në lidhje me fëmijët romë. Këto objektiva duhet të bazohen në standardet e vendosura për të gjithë fëmijët në vend, të përputhen me parimet e Konventës dhe të kenë një fokus më të fortë gjinor.”

Autori pohon se gjatë dekadave të fundit, përgjegjësia për këtë çështje ka rënë midis dy stolave të përfshirjes së romëve dhe mbrojtjes së fëmijëve. Në kornizat e përfshirjes së romëve, të drejtat dhe nevojat e fëmijëve priren të përfshihen në një qasje më të gjerë të fokusuar në komunitet; në sektorin e të drejtave të fëmijëve, dobësitë e veçanta të fëmijëve romë mund të humbasin brenda agjendave më të gjera të përfshirjes. Kjo komplikohet më tej nga ‘një e metë e projektimit’ që zvogëlon shkallën e suksesit të shumë nismave, përkatësisht “njohja e pamjaftueshme e anticiganizmit si faktori kryesor në shkeljen e të drejtave të fëmijëve romë dhe dështimi për të vepruar fuqishëm kundër tij”.

Raporti u bën thirrje praktikuesve dhe avokatëve në të gjithë sektorët që të dalin jashtë zonave të tyre aktuale të rehatisë dhe të angazhohen në dialog, mësim dhe veprim në të gjithë sektorët; dhe për të krijuar një kornizë të përbashkët në mbarë kontinentin për të shfrytëzuar një koalicion më të gjerë për të siguruar që fëmijët dhe prindërit romë të dëgjohen dhe të merren parasysh pikëpamjet e tyre në nivel komuniteti, shtetëror dhe evropian, sepse “familjet rome kanë qenë palët e interesuara në hije për dy dekada dhe zërat e tyre duhet të jenë në qendër të kësaj faze tjetër të punës.” Byrne thotë se një lëvizje e vërtetë, që bashkon familjet dhe komunitetet me aktorë të tjerë, është e nevojshme për të arritur të drejta të plota për çdo fëmijë rom në çdo vend të Evropës.

Më të lexuarat