ERRC paraqet ankesë për brutalitetin policor në Košice, Sllovaki

Të fundit

Arben Qollaku
Arben Qollakuhttp://www.cra.al
Arben Qollaku ka mbaruar studimet e larta në nivelin bachelor në Universitetin e Elbasanit, në degën e Gazetari dhe Gjuhë Angleze, gjithashtu Arbeni, ka mbarur studimet e larta në nivelin Master Profesional për “Gazetari Investigative” në Universitetin e Tiranës, Fakulteti i Historisë dhe i Filologjisë. Prej muajit Qershor, është bashkuar me skuadrën e CRA si gazetar dhe mbulon çështjet sociale.

Qendra Evropiane për të Drejtat e Romëve (ERRC) ka paraqitur një ankesë penale në Zyrën e Shërbimit të Inspektimit kundër një oficeri policie të panjohur në lidhje me një incident shqetësues në Košice, Sllovaki, në vitin 2022, ku një i ri rom dyshohet se iu nënshtrua brutalitetit të policisë. Ankesa kërkon një hetim të pavarur.

Raportet e mediave dhe një video që qarkullon në mediat sociale tregojnë një oficer policie duke shkelmuar një të ri rom, ndoshta të mitur, në Departamentin e Policisë së Qarkut Košice – Qyteti i Vjetër në rrugën Pribinova. Ngjarja e regjistruar nga autori tregon të miturin romë të përmbajtur dhe të pambrojtur, as duke sulmuar e as duke bërë rezistencë. ERRC argumenton se ky përdorim i forcës ka shkelur standardet ndërkombëtare të të drejtave të njeriut, duke qenë edhe i panevojshëm dhe joproporcional.

Kuadri ligjor dhe përgjigja

Ankesa e ERRC-së bazohet në korniza të shumta ligjore, duke përfshirë Konventën Evropiane për të Drejtat e Njeriut, nenin 3, i cili ndalon torturën dhe trajtimin çnjerëzor, dhe Konventën e OKB-së për të Drejtat e Fëmijëve, nenin 37, që mbron fëmijët nga trajtimi ose ndëshkimi mizor. Për më tepër, nenet 420 dhe 326 të Kodit Penal Sllovak përshkruajnë dënime specifike për zyrtarët publikë që shpërdorojnë autoritetin e tyre ose përfshihen në torturë dhe trajtim çnjerëzor. Bazuar në këto dispozita, ERRC pohon se të paktën një polic i paidentifikuar (me gjasë nga Departamenti i Policisë së Qarkut në Košice) ka shkelur ligje të shumta dhe bën thirrje për një hetim efektiv për të mbajtur përgjegjës autorin.

Një model i brutalitetit policor në Sllovaki

Ky incident është pjesë e një modeli dhe historie më të gjerë të dhunës policore kundër komuniteteve rome në Sllovaki. Në Poštárka – Bardejov (2020), policia përdori forcë joproporcionale në përgjigje të një shkeljeje të supozuar të rendit publik që la një grua rome pa ndjenja dhe një burrë me një kafkë të thyer. Në Milhost (2019), dy të rinj romë, të moshës 17 dhe 18 vjeç, u rrahën gjatë arrestimit dhe në stacionin e policisë, me një oficer që thuhet se i kishte pështyrë në gojë një të riu. Një nga të rinjtë kujton: «Na futën në makinë dhe filluan të na rrahin.» Dhuna u shtri edhe tek familjarët e sulmuar fizikisht, ku policia rrahu dy gra rome para disa dëshmitarëve, i thyen gishtat e një gruaje dhe i mbajti një pistoletë në kokë një tjetri gjatë ndërhyrjes. Modeli vazhdon me Zborov (2017), ku provat në video tregojnë se policia sllovake sulmon pa dallim romët, duke përdorur shkopinj kundër fëmijëve, individëve të moshuar dhe kalimtarëve të tjerë. Ndihma mjekësore u kërkua për tre persona, përfshirë një të mitur. ERRC raportoi gjithashtu se si policia bllokoi shërbimet e urgjencës mjekësore për të hyrë në vendin e ngjarjes.

Bastisje të dhunshme dhe të paligjshme u kryen në Vrbnicë (2015), ku policia pushtoi shtëpitë, abuzoi verbalisht banorët dhe përdori forcë të tepruar, duke lënë shumë të plagosur. Askush nuk rezistoi. Disa nga viktimat e përshkruan brutalitetin: “Na vunë pistoleta në kokë, unë duhej t’i fshihja fëmijët e mi nën krevat,” tha njëri prej tyre. “Ata na nxorrën jashtë në një fushë dhe na thanë se do të qëllonin të gjithë. Ciganët”, raportoi një viktimë tjetër. Gjykata Komunale e Bratislavës IV kohët e fundit ka gjetur se aksioni i policisë në Vrbnicë ishte diskriminues.

Rastet akoma më shqetësuese përfshijnë bastisjet në Moldava nad Bodvou dhe Drienovec (2013), ku 60-70 policë specialë lanë të plagosur disa romë, duke përfshirë një fëmijë gjashtë muajsh që u shtrua në spital, dhe bastisjen e rrethit Kežmarok (2012) me katër persona. Komunitetet rome në rrethin Kežmarok (Stráne pod Tatrami, Huncovce, Podhorany, dhe Rakúsy) ku policia kreu kontrolle pa urdhër arresti ose kontrolli dhe dhunoi fizikisht dhe verbalisht banorët, duke përfshirë të moshuar dhe individë me aftësi të kufizuara. Pavarësisht shkeljeve të dukshme të të drejtave, dokumentacionit video të kapur pasojat dhe raporteve të dëshmitarëve për dëmtimin e pronës së bashku me lëndimet fizike, policia pohoi se bastisjet ishin kryer sipas ligjit.

Historia e dhunës shtrihet më tej; në vitin 2012, një polic komunal jashtë detyrës qëlloi dhe vrau tre individë romë (44, 19 dhe 24 vjeç) dhe plagosi rëndë dy të tjerë në qytetin e Hurbanovos. Pavarësisht qëllimit të tij të qartë për të “zgjidhur problemin e romëve” dhe “përfundimisht të merret me romët në Hurbanovo”, gjykata hodhi poshtë motivimin racor. Edhe pse dënimi minimal sipas Kodit Penal Sllovak për këtë krim është 25 vjet, autori mori një dënim nëntë vjet – një vendim që tregon paragjykime sistematike dhe dështim institucional për të përmbushur detyrimet.

Një incident tronditës ndodhi në Košice (2009), ku oficerët e policisë arrestuan gjashtë djem romë të moshës 11 deri në 15 vjeç dhe i çuan në stacionin e policisë Košice-Juh. Djemtë dëshmuan se oficerët i detyruan të zhvisheshin, të qëllonin me shuplakë dhe të putheshin me njëri-tjetrin, ndërsa i shkelmonin dhe u jepnin sharje anti-rome. Oficerët regjistruan disa nga abuzimet dhe e publikuan në rrjetet sociale. Pavarësisht provave video, gjykata hodhi poshtë motivet racore, çështja pati vonesa të zgjatura dhe oficerët e policisë u liruan vazhdimisht nga akuzat. Gjykata Evropiane për të Drejtat e Njeriut (GJEDNJ) ka dhënë kompensim prej 20 mijë eurosh për çdo fëmijë. Ky është me sa duket çmimi i shkeljeve të të drejtave të njeriut, trajtimit jo dinjitoz, çnjerëzor, poshtërues dhe torturave të fëmijëve romë, duke shkaktuar trauma gjatë gjithë jetës.

Pavarësisht provave të dokumentuara, ndjekjet e suksesshme mbeten të rralla dhe shumë incidente dhune, brutaliteti policor dhe krime të urrejtjes nuk raportohen. Një rekord i gjerë i sulmeve kundër romëve në Sllovaki mund të gjendet në Hartën e Incidentit të ERRC.

Thirrja e ERRC për Veprim

ERRC u kërkon autoriteteve të marrin në konsideratë këtë incident të fundit bazuar në një histori të forcës së tepruar të përsëritur kundër komuniteteve rome. Forcat policore sllovake janë treguar institucionalisht raciste, me anticiganizëm të dukshëm në mënyrën se si policohen komunitetet rome. Ekziston një kulturë e mosndëshkimit, llogaridhënies së pamjaftueshme për forcën e tepruar dhe diskriminimit racor brenda policisë në lidhje me abuzimin dhe keqtrajtimin e romëve. Anticiganizmi institucional është përforcuar vazhdimisht nga deklaratat stereotipike për romët nga politikanët sllovakë (përfshirë kryeministrin), së bashku me politikat që stigmatizojnë komunitetet rome.

Autoritetet duhet të kryejnë një hetim të pavarur dhe efektiv sa herë që ekziston dyshimi i arsyeshëm për trajtim çnjerëzor ose poshtërues. ERRC dhe organe të tjera vendase dhe ndërkombëtare kanë theksuar herë pas here se një hetim i tillë duhet të përmbushë standardet më të larta të pavarësisë, transparencës, përshtatshmërisë dhe shpejtësisë, duke garantuar shqyrtimin publik dhe përfshirjen e viktimave. Për sa kohë që ky proces të mbetet nën ndikimin dhe kontrollin e policisë apo Ministrisë së Brendshme, drejtësia e vërtetë nuk do të vendoset kurrë.

marr nga ERRC.org, publikuar nga cra.al

Më të lexuarat