Çfarë progresi është bërë për aksesin e fëmijëve romë në Turqi në arsim është zhdukur nga COVID-19.
Për familjen Sinnik, COVID-19 nuk nënkuptonte vetëm shqetësime për shëndetin dhe paratë. Në të vërtetë, ai i grabiti shkollën Ozberk nëntë vjeçarit.
Ashtu si shumica e familjeve rome në Turqi, Sinniks nuk mund të përballojnë laptopë, telefona të nevojshëm për shkollimin në shtëpi në epokën e koronavirusit të ri.
Kështu që kur shkollat hynë në internet për të luftuar pandeminë, klasa e katërt e Stambollit Ozberk u la pa internet.
Ai mund të shikojë disa programe arsimore në një TV të familjes, por pajisja e vetme tjetër në familjen prej gjashtë personash është një celular i shkatërruar që gjyshi i Ozberk, Fahrettin, dhe atë telefon ai e merr me vete kur niset nga periferia veriore e Kustepe për të shitur lule në qytet.
Një tablet i përdorur nga OJQ-ja “Rrjeti i Varfërisë” u dëmtua dhe nuk funksionijë, ndërsa mësimi i kufizuar që OJQ-ja ofron nuk është zëvendësim për shkollimin e duhur, thotë familja.
Ozberk tha se ai ishte “shumë i trishtuar” që nuk ishte në gjendje të mësonte në internet ose të luante me miqtë e tij të shkollës. “Për momentin, nuk ka pajisje që fëmija të përdorë”, tha Fahrettin.
Ishte një problem i zakonshëm për romët e Turqisë, për të cilët qasja në arsim, për të mos përmendur të drejtat e tjera themelore, ka qenë prej kohësh një luftë.
“Përpjekjet tona janë zmbrapsur 10 vjet,” tha Elmas Arus, një regjisor filmi dhe kreu i Shoqatës Zero Diskriminimi që ofron mbështetje për komunitetet rome.
“Ata fëmijë që ishin shënjestër e përpjekjeve tona, për të cilët u përpoqëm të siguronim hyrjen në arsim, tani janë plotësisht të prerë nga arsimi.”
Dy deri në pesë milion romë besohet se jetojnë në Turqi, shpesh në kufijtë e shoqërisë dhe viktima të diskriminimit të përhapur.
Organizatat lokale dhe ndërkombëtare kanë luftuar për të përmirësuar pjesën e tyre, por çfarë përparimi është bërë në drejtim të aksesit në arsim u kthye keq kur qeveria mbylli të gjitha shkollat dhe universitetet në fillim të pandemisë në Mars 2020.
Ata u rihapën në shtator por u kthyen përsëri në internet në 20 nëntor pasi rastet e koronavirusit u rritën përsëri.
Arus tha se shumë nga teknologjia e kërkuar për mësimin në distancë është thjesht përtej mundësive të shumicës së komuniteteve rome në Turqi.
“Ndërsa kishte ende probleme që duheshin adresuar në qasjen në arsimim ballë për ballë, fëmijët romë nuk mund të kenë qasje në arsimin në distancë,” tha ajo.
Ata fëmijë romë që kanë qasje në internet dhe një kompjuter ende përballen me vështirësi duke pasur parasysh shkallën e ulët të shkrim-leximit midis prindërve romë.
Situata me të cilën përballen komunitetet rome ka zbuluar dështimet e një projekti qeveritar të nisur në 2010 për t’u siguruar fëmijëve në të gjithë vendin mjete arsimore të arsimit të lartë, duke përfshirë tabela të bardha interaktive dhe një kompjuter tablet për çdo nxënës.
‘Project Fatih’, siç dihej, duhej të zgjaste katër vjet, por mbetet i papërfunduar.
I ndjekur nga akuzat për korrupsion dhe ndryshime të shpeshta të personelit në krye, projekti besohet se ka vdekur në mënyrë efektive. Asnjë fond buxhetor nuk ishte alokuar për projektin në buxhetin e vitit të kaluar dhe as nuk janë caktuar në planet e shpenzimeve për 2021 dhe 2022.
Organizatave si Rrjeti i Varfërisë së thellë u është dashur të plotësojnë boshllëqet; organizata kohët e fundit shpërndau 51 tableta të dhuruara për fëmijët romë në Stamboll.
Në bashkëpunim me Open Space Center dhe Heinrich Boll Stiftung Turkey, Rrjeti i Varfërisë së thellë publikoi një studim në nëntor të vitit të kaluar që tregoi se si varfëria në Turqi është rritur që nga fillimi i pandemisë COVID-19.
Një gjetje e habitshme ishte se 13 përqind e fëmijëve në mesin e 103 familjeve rome të anketuara ishin detyruar të punonin sepse të rriturit në familjet e tyre ishin ose të sëmurë ose të paaftë për të punuar për arsye të tjera. Gjashtë përqind po mbanin barrën ekonomike të familjes.
Hacer Foggo, themelues i Rrjetit të Varfërisë së Thellë, tha se dështimi i arsimit shtetëror në Turqi gjatë pandemisë jo vetëm që po kontribuonte në varfërinë sot por po krijonte terren që një varfëri e tillë të vazhdonte në të ardhmen.
“Treguesi më i rëndësishëm i varfërisë së rëndë është kur njerëzit u lënë fëmijëve si trashëgimi mungesën e perspektivës së ardhshme dhe varfërinë,” i tha Foggo BIRN.
Fëmijët romë nuk janë vetëm në Turqi për të qenë në gjendje të marrin pjesë siç duhet në mësimin në distancë.
Sipas një raporti të botuar vitin e kaluar nga Organizata për Bashkëpunim Ekonomik dhe Zhvillim, OECD, vetëm 67 përqind e fëmijëve shkollorë në vend kanë qasje në kompjuterë për mësimin në distancë, shumë poshtë mesatares së 89 përqind për 77 vendet e përfshira në Raporti.
Por fotografia është edhe më e keqe për grupet e pakicave, duke nënvizuar pabarazitë e thella socio-ekonomike në Turqi.
Sipas një raporti të tetorit 2020 nga Mehmet Rustu Tiryaki, një deputet nga Partia Demokratike e Popullit e opozitës pro-kurde, ndërsa një mesatare në të gjithë vendin prej 80.9 përqind e fëmijëve të shkollës kanë qasje në platformën shtetërore të arsimit në internet EBA, kjo shifër bie në 22.2 për qind në zonat veçanërisht të varfëra, të pakicave etnike të vendit siç është juglindja.
“Pothuajse 25 përqind e fëmijëve që po arsimohen në Turqi nuk mund të kishin asnjë material arsimor dhe nuk mund të kishin një arsim,” thotë raporti. Ajo arriti në përfundimin se shumica e fëmijëve kurdë, sirianë, arabë dhe romë, fëmijë refugjatë dhe ata me nevoja të veçanta janë privuar pothuajse plotësisht nga arsimi gjatë pandemisë.
Trembëdhjetë vjeçarja Calibe Sultan është mes tyre.
Calibe jeton me gjyshërit e saj Salih dhe Calibe Kaynak në një dhomë të vetme të pajisur me një sobë druri për ngrohje, një tenxhere të vogël me gaz dhe një legen. Ata nuk kanë tavolinë apo karrige. Familja e saj mbijeton duke mbledhur dhe shitur kartona.
“Mbesa ime nuk ka kompjuter, internet, asgjë”, tha gjyshja e saj, Calibe. “Ekziston vetëm një televizor i vjetër në shtëpi dhe nuk funksionon për Ebën. Ne nuk kemi as një telefon dhe nuk mund të bëjmë asgjë për këtë. ”
“Në ditët e sotme, arsimi është i lidhur me pasurinë. Por deri vonë nuk kishim as çati në shtëpinë tonë. Ne duam që fëmija ynë të ketë një arsim, por thjesht nuk kemi mjetet “.
Calibe, mbesa, tha se ajo ishte “gjithmonë prapa” në shkollë. “Nuk di si ta mbyll hendekun”, tha ajo. “Kam nevojë për një kompjuter tablet, por nuk mund ta kem një të tillë.”
Burimi:www.balkaninsight.com/Përktheu dhe Përshtati në shqip C.R.A